Năm 1977, một chủ xe Ferrari 1962 250 GTO phải bán xe vì vợ phàn nàn tiếng ồn, nhưng nếu là hiện tại, người vợ chưa chắc giành phần thắng.
"Thời thế đã thay đổi rất nhiều", Andrea Modena - Giám đốc mảng xe cổ tại Ferrari - nhận xét sau khi kể lại câu chuyện trên. Năm 2018, mẫu xe đó trở thành chiếc Ferrari đắt đỏ nhất từng được bán, khi thu về 48 triệu USD trong một phiên đấu giá. Năm ngoái, một chiếc 1955 Mercedes-Benz 300 SLR Uhlenhaut Coupé được bán với giá 136 triệu euro (149 triệu USD) - cao nhất thế giới.
Đây là hai trong số các giao dịch trị giá hàng tỷ USD mỗi năm để mua xe cổ trên toàn cầu. Tài sản này ngày càng được coi là khoản đầu tư thay thế công cụ truyền thống.
Giá trị xe cổ đã tăng 185% trong thập kỷ qua, vượt nhiều đối thủ khác trong phân khúc hàng xa xỉ như rượu vang, đồng hồ và tác phẩm nghệ thuật. Mức tăng này chỉ xếp sau rượu whiskey hiếm, theo Báo cáo Thịnh vượng 2023 của hãng nghiên cứu tài sản Knight Frank.
Nhà sưu tầm xe cổ Florian Zimmermann tại nơi để xe ở Lindau (Đức). Ảnh: Reuters
Từ một nhóm nhỏ người sưu tầm, quy mô thị trường xe cổ giờ đã rộng hơn nhiều. Các nhà đầu tư bị thu hút bởi lợi nhuận cao. Bên cạnh đó, thị trường này cũng không chịu tác động từ các công cụ truyền thống như cổ phiếu hay trái phiếu.
"Chúng tôi đã theo dõi thị trường này một thời gian dài rồi", Giorgio Medda – CEO mảng quản lý tài sản tại Azimut (Italy) nhận xét, "Lịch sử 30 năm qua cho thấy xe cổ đang trở thành công cụ tài chính mà các khách hàng nên có trong danh mục đầu tư". Medda năm nay ra mắt quỹ đầu tư vào xe cổ, chỉ đặt cược vào những xe trị giá 1 triệu euro trở lên.
Năm 2021, quỹ quản lý tài sản Hetica Capital (Thụy Sĩ) cũng ra mắt quỹ 50 triệu euro. Họ đặt mục tiêu lãi 9-15% sau 7 năm và đã mua hàng chục xe hơi. Hetica lên kế hoạch mua 30-35 chiếc trong 5 năm, sau đó sẽ bán xe và trả lợi nhuận cho nhà đầu tư.
Kế hoạch này được đánh giá là táo bạo. "Chúng tôi đã ghi nhận hơn 100 nỗ lực lập quỹ như vậy trong quá khứ. Nhưng chưa ai gây dựng được một danh mục đầu tư xe đa dạng, với tệp nhà đầu tư đa dạng", Dietrich Hatlapa - nhà sáng lập hãng nghiên cứu xe cổ HAGI cho biết. HAGI là hãng cung cấp dữ liệu cho Knight Frank.
Đây cũng không phải lĩnh vực cho những người yếu tim. Quỹ đầu tư của Azimut và Hetica yêu cầu khoản đầu tư tối thiểu là 125.000 euro. "Chúng tôi nhận được nhiều cuộc gọi từ những người muốn góp 1.000 – 2.000 euro và đã phải từ chối họ", Walter Panzeri – người điều hành quỹ Klassik của Hetica cho biết.
Bên cạnh đó, chỉ một vết xước nhỏ, hay phụ tùng hỏng cần thay thế, cũng có thể gây thiệt hại lớn. Ví dụ, thay một chiếc giảm xóc trên xe cổ, hiếm có thể tốn 15.000 USD, Modena cho biết.
Các chi phí liên quan đến việc sưu tầm xe, như bảo hiểm hay chỗ đỗ xe, cũng có thể tốn 5-6% giá trị danh mục mỗi năm, Florian Zimmermann – một nhà sưu tầm xe cổ cho biết. "Việc tìm thợ bảo dưỡng các loại xe này ngày càng khó. Anh sẽ tốn cả đống tiền để giúp chúng hoạt động được", Zimmermann nói.
Dù vậy, thị trường xe cổ vẫn đang tăng trưởng khi số người giàu thế giới ngày một nhiều. Giá trị các loại xe cổ tăng 25% năm 2022. Đây là mức tăng mạnh nhất 9 năm và xếp thứ hai chỉ sau các tác phẩm nghệ thuật (29%), Knight Frank cho biết.
Hãng bảo hiểm xe cổ Hagerty ước tính số giao dịch sưu tầm xe trên toàn cầu lên tới 80 tỷ USD một năm, đã bao gồm cả bán đấu giá và bán riêng. Bắc Mỹ hiện là thị trường lớn nhất cho việc đấu giá xe cổ, với 3,4 tỷ USD năm ngoái. Số người mua vài năm gần đây cũng tăng mạnh, đặc biệt ở Trung Đông, Ấn Độ và Trung Quốc.
Giới quan sát nhận định cuộc đua xe điện trên toàn cầu sẽ chỉ càng khiến nhu cầu xe cổ tăng cao. "Theo thời gian, chúng sẽ trở thành vật được săn lùng", Cristiano Bolzoni – giám đốc mảng xe cổ tại Maserati nhận định.
Ferrari hiện là xe cổ có giá trị nhất, theo Adolfo Orsi – nhà sáng lập Classic Car Auction Yearbook cho biết. Công ty này theo dõi các dữ liệu đấu giá xe từ năm 1990. Ông cho biết Ferrari được coi là "blue chip trong lĩnh vực này".
Năm 2021 – 2022, xe Ferrari thu về trung bình 589.000 USD một chiếc khi đấu giá. Theo sau là Mercedes-Benz với 378.000 USD và Porsche với 348.000 USD.
"Cộng đồng xe cổ đã thay đổi rất nhiều trong 5-10 năm qua", Zimmermann nói, "Ban đầu, chỉ có những người hiểu biết về xe cộ tham gia. Nhưng giờ đây, suy nghĩa của họ là ‘Tôi thích những chiếc xe này, tôi có đủ tiền mua một chiếc và sẽ không lỗ đâu".
Hà Thu (theo Reuters)
